دیدبان: دیپلمات ها در تهران می گویند همانطور که ایران در مذاکره با 1+5 یک طرح جدید ارائه کرده، در مذاکرات با آژانس هم چارچوب جدیدی ارائه نموده و خواستار آن شده که این چارچوب جدید جایگزین چارچوبی شود که قبلا تا حدود 90 درصد مذاکره شده بود.

به نظر می رسد ایران در پیشنهاد جدید خود برخی از مطالبات جدی آژانس را پذیرفته و علت لحن مثبت آژانس و همچنین صدور بیانیه مشترک هم همین بوده است.

برخی کارشناسان معتقدند پیشنهادات طرف غربی برای این مذاکرات فراتر از حد قانونی است و همین مطلب هوشمندی مذاکره کنندگان ایرانی را می طلبد.

برای نمونه ای از این انتظارات فراقانونی می توان به پیشنهادات لوس آنجلس تایمز برای مذاکره هسته‌ای اشاره کرد که در این گزارش به ۶ نکته برای مذاکره با ایران می پردازد.

به گفته این سایت ایران در این ماه در اولین مذاکرات هسته‌ای در ژنو، پس از انتخاب حسن روحانی، قدم بی‌سابقه‌ای برداشت: مذاکره کرد. برای اولین بار تهران منظری از پایان بن‌بست هسته‌ای ارائه کرد. با این حال بر خلاف انتظارات، هیچ امتیازی پیشنهاد نکرد و سئوالی جدی را در مورد نیت ایران باقی گذاشت.

لوس آنجلس تایمز مدعی شد: بزرگترین مقابله با تهدید امنیت ملی آمریکا همچنان ممانعت از ایران در بدست آوردن سلاح هسته‌ای است. مسیر ترجیحی برای آن توافق دیپلماتیک است.

این گزارش در ادامه با استناد به سخن جان کری وزیر امورخارجه آمریکا که گفته است "یک توافق بد، بدتر از عدم توافق است." می افزاید: توافقی که تنها برای توافق باشد باز هم موجب می‌شود ایران هسته‌ای شود. مشروعیت هرگونه تلاش آمریکا یا به احتمال بیشتر تلاش اسرائیل برای از بین بردن برنامه هسته ای ایران توسط حمله نظامی را زیر سئوال می‌برد و اعتبار آمریکا را مخدوش می‌کند و پیمان عدم تکثیر سلاح هسته‌ای ده ساله را اگر نابود نکند، لااقل تضعیف می‌کند.

در ادامه این گزارش آمده است: برای همین آمریکا باید فقط توافقی را دنبال کند که در محدوده مشخصی قرار گیرد تا مطمئن شود که توافق در جهت منافع این کشور و متحدانش خواهد بود. 

تاکید این گزارش به توافق در جهت "منافع این کشور [آمریکا] و متحدانش" از نکات قابل ذکر این گزارش است اما مطلبی که صداقت طرف آمریکایی را بیشتر مخدوش می سازد شش پیشنهادی است که این پایگاه خبری باعنوان "اصل" از آن یاد کرده که مذاکره با ایران باید طبق آن هدایت شود!

شش اصل پیشنهادی به شرح زیر است::

اول اینکه باید نگرانی‌های بین‌المللی را از بین ببرد. آژانس هسته‌ای همواره گله می‌کند که ایران در مورد فعالیت‌هایش شفاف نیست. ایران باید به سرعت نگرانی‌های این آژانس را مرتفع کند!

دوم اینکه ایران باید به خواسته‌های قانونی بین‌المللی پایبند باشد! 

لس آنجلس تایمز مدعی شده محکومیت ایران توسط آژانس باعث شده که شورای امنیت شش قطعنامه صادر کند و از ایران خواسته تمام فعالیت‌های غنی‌سازی را متوقف کند و اقدامات شفاف‌سازی را در پیش بگیرد و به بازرسان اجازه بازرسی بدهد. ایران همواره قانونی‌ بودن این قطعنامه‌ها را مورد سئوال قرار داده است.

سوم اینکه ایران نباید توانایی ساخت سلاح هسته‌ای داشته باشد. 

به گفته این سایت بیشترین نگرانی! درباره برنامه ایران این است که ایران در مرز ذخیره اورانیوم کافی برای ساخت سلاح هسته‌ای هستند و از این جهت یادآور می شود: توافق باید به این موضوع بپردازد این باید شامل محدودیت در مقدار و سطح غنی‌سازی، تعداد سانتریفیوژهای فعال و طراحی تاسیسات غنی‌سازی و تولید احتمالی پلوتونیوم در راکتور آب سنگین اراک باشد!

چهارم اینکه باید یک روش بازرسی قوی! اعمال شود. 

جالب اینکه با این حال و این شرایط فراقانونی گزارش می افزاید: این‌که ایران توافق کند به این معنی نیست که به آن پایبند باشد. برای جلوگیری از این امر ایران باید با بازرسی‌های بیشتر از برنامه هسته‌ای خود موافقت کند.

مسئله پنجم از نظر دیپلمات های غربی این است که باید از موضع قدرت مذاکره کرد. 

و مسئله آخر این که نباید زمان را از دست داد. 

در نهایت این پایگاه با گستاخی عنوان می کند: مذاکرات باید بر پایه این اصول باشد تا لفاظی با عمل اشتباه گرفته نشود؛ نباید به هیچ توافقی که این اصول را زیر پا می‌گذارد تن داد!

این پیشنهادات در حالی مطرح می شود که هیچ ما به ازایی در قبال این درخواست های غیرقانونی عنوان نشده است.

از همین جهت به نظر می رسد شفافیت در مذاکرات از سوی تیم ایرانی و محرم دانستن مردم امری مهم باشد.

ایران و آژانس در ادوار قبلی مذاکرات درباره چند مسئله اساسی اختلاف داشتند:

1- نخستین مسئله این است که آیا آژانس اسناد مورد استناد خود را به ایران تحوبل خواهد داد یا نه.

2- مسئله بعدی این است که آیا ضمانتی وجود خواهد داشت که پس از حل و فصل شدن این موضوعات، موضوع جدیدی مطرح نشود یا نه.

3- سومین مسئله این است که آیا آژانس پس از حل و فصل موضوعات مربوط به ابعاد احتمالی نظامی پرونده ایران در شورای حکام آژانس را عادی خواهد کرد یا نه.

4- و آخرین مسئله این است که گروه 1+5 به چه نحو فرآیند کاری جدید ایران با آژانس را ضمانت خواهد کرد؟

منبع: خبرنامه دانشجویان ایران